Przed Pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie z udziałem m.in. prezydenta Andrzeja Dudy, prezydenta RFN Franka-Waltera Steinmeiera, prezydenta Izraela Isaaka Herzoga, premiera Mateusza Morawieckiego oraz przedstawicieli środowisk żydowskich odbyły się główne uroczystości 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim.
- Jest to konieczne i jednocześnie tak ciężko przyjść tu jako Niemiec i jako prezydent federalny Niemiec - wskazał. - Straszliwe zbrodnie, które Niemcy tutaj popełnili, napawają mnie głębokim wstydem - dodał. - Jednocześnie wdzięcznością i pokorą napawa mnie fakt, że mogę uczestniczyć w tych obchodach jako pierwsza głowa państwa niemieckiego w ogóle - podkreślił.
Jak wskazał, oddanie hołdu wraz z prezydentami Andrzejem Dudą i Icchakiem Herzogiem jest dla niego niezwykle ważne. - Jako prezydent Niemiec stoję dzisiaj przed państwem i chylę czoła przed odważnymi bojownikami getta warszawskiego. Pogrążony w głębokim smutku chylę czoła przed zabitymi - zaznaczył Frank-Walter Steinmeier.
Prezydent Niemiec: proszę o przebaczenie za zbrodnie
Dodał, że Niemcy skrupulatnie zaplanowali i przeprowadzili Szoah, zbrodnię przeciwko ludzkości. - Niemcy prześladowali, zniewalali, mordowali Żydówki i Żydów Europy, Żydówki i Żydów Warszawy w sposób tak okrutny i nieludzki, że brakuje nam słów - przypomniał. Podkreślił przy tym, że wielokrotnie zajmował się "tematyką piekła, jakim było getto warszawskie".
- Prawdą jest też, że zbyt mało innych sprawców zostało po wojnie pociągniętych do odpowiedzialności. Stoję dzisiaj przed państwem i proszę o przebaczenie za zbrodnie, które Niemcy tu popełnili - oświadczył prezydent RFN.
- To, jakich zbrodni Niemcy dopuścili się w okupowanej Polsce, tu w getcie warszawskim, powinno mieć więcej miejsca w naszej pamięci. (...) My, Niemcy, jesteśmy świadomi naszej odpowiedzialności i misji, jaką pozostawili nam ocaleni i ci, którzy nie żyją. Przyjmujemy tę misję. Dla nas, Niemców, odpowiedzialność wobec naszej historii nie zna końca, pozostaje dla nas przestrogą i misją - zaznaczył.
"Ważne jest, abyśmy pamiętali"
Prezydent Niemiec podkreślił też, że Rachela Auerbach i Marek Edelman należeli do nielicznych ocalałych powstania w getcie. - Dawanie świadectwa przez całe życie postrzegali jako swoje zadanie, Rachela Auerbach w Izraelu, a Marek Edelman tu w Polsce - wskazał. Dodał, że przesłanie, które skierowali oni do nas, do przyszłych pokoleń, to zachowanie pamięci i przekazywanie jej dalej, aby nigdy więcej nie powtórzyło się to, co się wydarzyło.
- Zachowanie pamięci o życiu żydowskim w Polsce i w Europie. Życie żydowskie, które ponownie rozkwitło i będzie się rozwijać także w przyszłości. Dlatego tak ważne jest, abyśmy pamiętali. Dlatego tak ważne jest, abyśmy my Niemcy pamiętali - zaznaczył Frank-Walter Steinmeier.
Powstanie w getcie warszawskim wybuchło 19 kwietnia 1943 r. i trwało do 16 maja 1943 r. Było pierwszym miejskim powstaniem w okupowanej Europie. W nierównej, trwającej prawie miesiąc, walce słabo uzbrojeni bojownicy Żydowskiej Organizacji Bojowej oraz Żydowskiego Związku Wojskowego stawili opór żołnierzom z oddziałów SS, Wehrmachtu, Policji Bezpieczeństwa i formacji pomocniczych.
00:27 12313414_1.mp3 Prezydent Andrzej Duda: powstanie w getcie warszawskim jest symbolem męstwa, determinacji, walki i odwagi (IAR)
IAR/PAP/PR24/dad